Yunan mutfağı, Balkan ve Akdeniz mutfaklarının bir tür sentezi olarak karşımıza çıkar. Yunan mutfağının dört tane sırrı var: iyi taze malzemeler, tatlandırıcı bitkilerin ve baharatların doğru kullanımı, ünlü Yunan zeytinyağı ve sadelik. Yunan Mutfağı Antik Yunan ve Bizans dahil yüzlerce yıllık Yunan kültürünün mirasçısı konumundadır. İşte Girit Mutfağını da kapsayan en popüler Yunan yemekleri ve Yunan mutfak Kültürü.
Ana yemekler
Mussakas (Musakka)
Musakka yemeği Akdeniz ve Balkanlar’ın ortak bir yemeğidir, fakat Yunanistan’ın geleneksel yemeklerinden biri olan Musakka bir başkadır. Hemen hemen tüm tavernalarında servis edilmektedir. Musakka, kızartılmış patlıcan, patates ve domates sosuyla sotelenmiş dana kıyma kremalı beşamel sos ile kaplanır.
Gyros (Yunan döneri)
En popüler Yunan street-food yemeği. Herkes sever. Büyük bir şişin üzerinde dönerek ve yavaşça pişen domuz veya tavuk veya nadiren bulunan dana ve kuzu eti ince ince kesildikten sonra ekmek ya da hafifçe kızartılmış pide arası, patates, soğan ,caciki, musharda gibi soslarla ve mezelerle de servis edilir.
Souvlaki Kalamaki
Souvlaki, Yunanistan’ın en temel fast-food yemeklerinden birisi. Çöpşiş’ten biraz daha büyük et parçalarının şişe dizildiği bir yemek. Üzerine yarım limon sıkılarak yeniliyor ve genelde yanında patates kızartması ve lavaştan biraz daha kalın pide ile servis edilir.
Gemista (Dolma)
Yunan dolması da biber veya domates ile fırında veya tencerede yapılır. Harcı ise pirinç dışında kıyma, balık veya çeşitli sebzeler olabilir. Daha çok yaz yemeği olarak tüketilen bu yemeğin yanında üstüne zeytin yağı ve kekik serpiştirilmiş bir dilim feta peyniri ile birlikte Yunanistan’ın en sevilen sofrası kurulmuş sayılır.
Keftedes ( Köfte)
Aslında ‘anne’ yemeği diye bileceğimiz yemeklerden bir tanesi . Her evde yapılır ve genellikle çok sevilir. Bol baharatıyla, özellikle de kimyon ve aromalı bitkilerle tercihe göre dana veya domuz kıymasıyla yapılır. Sade veya domates salçasıyla, patates veya pirinç ile servis edilir. Hem meze hem ana yemek olarak tüketilir.
Melitzanes Papoutsakia
Türklerin beşamel soslu Karnıyarık’ı diye biliriz. Patlıcanlar ikiye bölündükten ve biraz fırında piştikten sonra üstüne sotelenmiş kıyma serpiştirilir ve beşamel sosuyla kaplanır. Evet biraz musakkayı biraz da Türk imam bayıldı yemeğini andırır. İsminin tam çevirisi olan “küçük ayakkabı” adını şeklinden almıştır. Yanında bir dilim feta peyniri olmazsa olmaz.
Pastiçiyo
Fırında beşamelli makarna diyebiliriz. Pastiçiyo Yunanistan’ın geleneksel mutfağın temel tabaklarındandır. Musakkanın alternatifi olarak da bilinir. Patlıcan ve patatesin yerini kalın makarna alır ve kıyma ilave edildikten sonra kremalı beşamel sos ile kaplanır.
Garidomakaronada
Karidesli makarna dediğimiz yemek aslında, Yunan mutfaklarında tercih edilen hem pratik hem de oldukça doyurucu olan bir yemek.
Stifado
Arpacık soğanlı etli yahni. Bu geleneksel yemeğin en özgün detayı bol soğan içermesindedir ve kısık ateşte uzun uzun pişmesindedir. Genelde dana etiyle yapılır ama daha özel tat ve durumlar için tavşan etiyle de yapılır. Bayram veya pazar öğlen sofraların özel yemeği sayılır
Kebab
Yunanistan’da oldukça yoğun yenen bir yemek. Fakat Türkiye’deki kebaplar ile çok büyük benzerlikleri bulunmuyor. Daha çok çöp şişelere sarılmış yarı koyun eti yarı domuz etinden yapılan sokak lezzetlerinden diye biliriz.
Ara Sıcaklar
Bugaça (Börek)
İnce ve çıtır çıtır yufkayla yapılan Yunan böreklerinden biri. Peynir, kıyma, ıspanak gibi çeşitli harçlarla ya sabah erken kahvaltı yerine ya da gece geç saatlerde eğlenceli ve içkili bir geceden sonra tercih edilir. Bugaça genellikle kakaolu süt ile çok içilir. Küçük dörtgen parçalara bölünerek servis edilir. Yunanistan’ın tüm şehirlerinde bulunur ama özelikle Selanik şehri bu böreğin doğum yeri sayılır. Tuzlu harcı dışında bugacanın tatlı versiyonu da çok sevilir. Kremalı bugaça muhallebi ve toz şekeri içerir çikolatalı ise fındık ezmesi, ikisinin üstüne de tarçın serpiştirince ortaya bambaşka bir lezzet çıkar.
Tiropita & Spanakopita & Patatopita
Peynirli, ıspanaklı ve patatesli börek Yunanların her saat yediği atıştırmalık. Ve hepsinin de birbirinden lezzetli olan el açması yufkalarla yapılıyor. Mutfakların vazgeçilmezleri.
Dolmadakia
Bazı tavernalarda karışık da denk gelebileceğiniz aslında lahana, soğan ve asma yaprağında yaptıkları bol zeytin yağlı olan sarma. Sade pirinçli (“yalancı dolma”) veya kıymalı olarak yapılan Yunanistan’daki 1 numara meze tabaklarından biri. Birkaç dilim limon ve yoğurt ile uzoya harika eşlik ediyor.
Kefalotiri Saganaki ( Kızarmış peynir )
Tavada kızartılmış kefalotyri peyniri yani sert kaşar peyniri ile yapılır. Peynir önce sudan sonra undan geçirilip tavada kızartılır. Üstüne susam serpiştirildikten sonra ve sunuma hazırdır! Çok basit yapılışı tadından hiçbir şeyi eksik etmiyor.
Tirokroketes, kızartılmış peynir toplari
Kolokithokeftedes (Kabak köftesi)
Genellikle dereotu, nane veya diğer çeşitli baharat kombinasyonları ile harmanlanmış rendelenmiş veya püre haline getirilmiş kabaktan yapılır. Cacık eşliğinde şahane bir lezzet ile açlığınızı bastıracaktır.
Meze ve Salatalar
Horiatiki (Köy salatası)
Yunan salatası aslında, geçmişi köylerde yapılan, gelişi güzel bahçelerde topladıkları sebzelerle yapılır. Yunan toprağın verdiği en temel sebzelerden oluşan bir salata. Domates, salatalık, soğan, zeytin, yeşil biber, zeytinyağıyla kekik, tuz, karabiber karıştırıldıktan sonra üstüne bir dilim feta peyniriyle salatamız hazır. Başka ne olsun, tüm Yunanistan bir tabakta. Renkler, tatlar, kokular hepsi bir arada. Yaz sezonu ise malzemelerin %100 taze olması salatayı farklı bir seviyeye taşıyor. Ekmeği yağa bandırmak şart!
Caciki
En meşhur Yunan mezesi. Her yemeğe eşlik edebilir. Süzülmüş yoğurt, sarımsak, dereotu, zeytin yağı ve tuz. Basit ve leziz!
Girit Ezmesi
Yunan mutfağı denince, akla bolca peynir gelir. Gerçekten de, Yunanlılar mezelerinin büyük bir bölümünde peyniri bolca kullanıyor. Girit ezmesi de onlardan biri!
Deniz ürünleri
Yunanistan’ın uzun sahil şeridi nedeniyle geleneksel mutfağında balık ve deniz ürünleri olmaması imkânsız. Ahtapot, kalamar, çipura, levrek ve sardunya balığı en popüler deniz ürünlerinden bazıları. Özellikle adalarda ahtapot ve kalamar tüketimi oldukça yüksek.
Tatlılar
Glika tou koutaliou (Kaşık tatlısı)
Bu tatlının ortaya çıkması pratik nedenlere dayanıyor, insanların hasattan kalan bol meyve ve sebzeleri koruma ihtiyacından. Yapılışı ise meyveleri şeker ile kaynattıktan sonra tatlı haline gelmesidir. Kolay görünmesine rağmen fazla zaman ve dikkat ister. Glika Tou Koutaliou için seçilen en popüler meyveler arasında üzüm, incir, vişne, portakal, karpuz gibi meyveler var. Kaşık tatlısı misafirperverliği simgeler ve porselen tabakta Yunan kahvesiyle ikram edilir. İsmi ise tatlı kaşığıyla servis edildiğinden gelmektedir. Bu tatlıyı reçellerden farklılaştıran nokta meyvelerin dağılmamasından ve olduğu gibi kalmasındandır. Yine de sabah kahvaltıda reçel yerine veya yaz mevsiminde dondurma ile de tüketilir.
Loukoumades
Baklavas
Simigdalenios Halvas (İrmik helvası)
Galaktobureko (Laz böreği)
Feta Saganaki
Ballı beyaz peynir. Yufka ile sarılan ve fırında pişirilmiş veya tavada kızartılmış beyaz peynir. Üstüne susam ile bal gezdirilerek sunulur. Tuzlu beyaz peynir ve tatlı bal arasındaki hassas denge büyüleyici bir tat yaratır. Tatlı mı tuzlu mu? Kimse tam söyleyemiyor!
Melimakorana
Melimakarono ya da bal topu. Yunanistan’da yapılan bir çeşit kalburabastı tatlısıdır. Fark olarak içinde bal ve karanfil bulunur. Osmanlı mutfağın’da olan bal parmak tatlısının bir çeşididir.
İçecekler
Frappe buzlu nescafe
Freddo espresso
Ellinikos ( Yunan kahvesi)
Reçina (Beyaz Yunan şarabı)
En eski Yunan şarap türlerinden olan reçinenin benzersiz tadının şarap kaplarının çam reçinesi ile kapatılmasından kaynaklandığına inanılıyor. Modern reçinaların çoğu düşük kaliteli ve seyreltilmiş şarapla yapılır. Fiyatından ve kalitesinden dolayı “öğrenci şarabı” olarak da bilinir ve genelde asitli içecekle seyreltilir. Bu, tabi ki, kaliteli reçina olmadığı anlamına gelmiyor.
Çipuro ve Uzo
Yunan Rakı türleri oldukça ünlü olan iki Yunan içkisi daha. Çipuro her zaman üzümden yapılırken, uzo tahıllar gibi diğer tarım ürünlerinden de yapılabilir. Kural gereği uzo, içine soğuk su veya buz ilave edilen dar, uzun bardaklarda servis edilir ve kısa bir süre sonra suyun anason yağı ile etkileşimi sonucu uzonun süt rengi bir renk alır.
