1. Giriş
26 Haziran 2013 tarih 610/2013 Sayılı (AB) Tüzüğüyle Schengen Anlaşması’nın
Yürütülmesine İlişkin Sözleşme, Schengen Sınırları Yasası ve Vize Yasası değiştirilmiş ve –
diğerleri yanı sıra- Schengen mevzuatının asli unsuru olan “kısa süreli kalma” kavramı
1
Schengen bölgesinde bulunan üçüncü ülke yurttaşları için yeniden tanımlanmıştır.
18 Ekim 2013 tarihinden itibaren (Üye Ülkeler’den birisinde 3 aydan uzun süre oturmanın
aksine) kısa bir süre kalma amacıyla Schengen bölgesine seyahat etmeyi planlayan çoğu
üçüncü ülke vatandaşı için – vize gereksinimine veya muafiyetine bakılmaksızın – izin verilen
en uzun kalma süresi “herhangi bir 180 günlük dönem için 90 gün […]” olarak
tanımlanmaktadır. “Giriş tarihi Üye Ülkeler’in topraklarında kalınan ilk gün, çıkış tarihi
Üye Ülkeler’in topraklarında kalınan son gün olarak anılacaktır. Üye Ülkeler’in
topraklarında kalma süreleri hesaplanırken oturma izni veya uzun süre kalma vizesi adı
altında izin verilen kalma süreleri dikkate alınmayacaktır”.
18 Ekim 2013 tarihine kadar yürürlükte olan tanımın aksine, yeni kavram süreyi aylar yerine
günlerle belirttiği için daha kesindir. Ayrıca, özellikle 2006 yılına ait AB Adalet Divanı’nın
bir kararından sonra (Dava 241/05 (Bot)) birçok belirsizlik ve soruya neden olan “ilk giriş
tarihinden itibaren” terimi kanun hükmünden kaldırılmıştır.
“Herhangi bir” kavramı, 180 günlük referans süresinin “kaydırılmasının”, 90 gün/180
gün gerekliliğinin yerine getirilmeye devam ettiğini doğrulamak amacıyla en son 180
günlük süreye her kalma gününden geçmişe bakılması suretiyle (girişte veya gerçek bir
kontrol gününde olacak şekilde) uygulanmasını ifade etmektedir.
Diğerlerinin yanı sıra bu, 90 günlük kesintisiz bulunmama durumunun en fazla 90 günlük
yeni bir kalışa izin vermesi anlamına gelmektedir.
Bulgaristan, Hırvatistan, İrlanda, Romanya, Kıbrıs ve Birleşik Krallık devletleri iç sınırları
olmayan Schengen bölgesine (henüz) dahil olmadıkları için bu ülkelerdeki kalışlar dikkate
alınmayacaktır. Aynı zamanda, AB Üyesi Olmayan Devletler olan İzlanda, Lihtenştayn,
Norveç ve İsviçre Schengen bölgesine dahil olduğundan dolayı, 90 gün/180 gün kuralıyla
uyumluluk değerlendirilirken bu ülkelerde kısa süreli kalışlar dikkate alınacaktır.
Lütfen, değişikliğin AB ile (“ilk giriş tarihini izleyen 6 aylık süre boyunca 3ay”) eski
tanımın geçerli olmaya devam ettiği Antigua ve Barbuda, Bahamalar, Barbados, Brezilya,
Saint Kitts ve Nevis, Moritus ve Seyşeller arasında akdedilen vize muafiyeti anlaşmaları için
geçerli olmadığını unutmayın. Hesaplayıcının bu 7 ülkenin vatandaşları için kullanılması
önerilmemektedir.
AB ve belirli üçüncü ülkeler tarafından akdedilen vize kolaylığı anlaşmalarına uygun olarak
çıkarılan bir vizeyle seyahat eden AB üyesi olmayan vatandaşların kalma süresi, bu
anlaşmalarda “180 günlük dönem başına 90 gün” referansı olduğu için, yeni hesaplama
yöntemine göre hesaplanacaktır.
2. Kısa süreli kalış hesaplayıcısı
90 gün/180 gün kuralının uygulanması amacıyla hem kamu hem de Üye Ülkeler’in yetkilileri
için bir hesaplayıcı geliştirilmiştir. Hesaplayıcı sadece yardımcı bir araçtır; hesabının
1
http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/borders-and-visas/schengen/index_en.htm
2
sonucundan doğan bir süre kadar kalma hakkı içermemektedir. İzin verilen kalma süresi
veya fazladan kalma hakkında kanun hükümlerinin uygulanması ve bir karar verilmesi her
zaman Üye Ülkeler’in yetkili makamlarının (özellikle sınır muhafızlarının) yetkisindedir.
Hesaplayıcı, halka açık hale getirilmeden önce kapsamlı şekilde sınanmıştır, fakat
düzensizlikler olabilir. Bunların miktarını en alt seviyede tutmak için çaba harcanmıştır. Bu
bir JavaScript programıdır ve kullanımı ilke olarak bilgisayarınızda yüklü ileri programlar ya
da internet bağlantısı gerektirmese de programın açılması bir web tarayıcısı (ör. Explorer,
Mozilla, Chrome) gerektirmektedir.
Hesaplayıcı sadece 90 gün/180 gün kuralına göre çalışmaktadır. Vize zorunluluğu olan
üçüncü ülke vatandaşlarına izin verilen kalma süresi vize etiketinde net olarak belirtilmekte
ve sıklıkla (verilebilecek en üst sınır olan) 90 günden farklı olmaktadır. Ayrıca, izin verilen
kalış, vizenin geçerlilik süresi içinde kullanılmalıdır. Bu süre 180 günlük dönem içinde 90
günden azsa ve vize geçerliliğinin dışındaysa, hesaplayıcı vize etiketinde belirtilen ve izin
verilen kalmaya karşı, kalma hesaplamasını desteklememektedir. Yazılım önceki giriş ve
çıkış tarihlerine dayanarak “yalnızca” üçüncü ülke vatandaşının genel 90 gün/180 gün
kuralına uyup uymadığını hesaplayabilir ve önceki giriş ve çıkış tarihlerine bağlı olarak
planlanan giriş tarihinden itibaren, gelecekte kalınabilecek en uzun süre hakkında öngörülerde
bulunabilir. Dolayısıyla, kısa süreli kalış (C-tipi) vizelerinin sahipleri hem vizenin
geçerliliğini hem de vize etiketinde belirtilen, izin verilen resmi gün sayısını kontrol etmelidir.
Hesaplayıcı, belirli Schengen Ülkeleri ile üçüncü ülkeler arasında gerçekleşen ve Schengen
Anlaşması’nın Yürütülmesine İlişkin Sözleşme’nin (CISA) 20(2). Madde’sinde belirtilen
karşılıklı vize muafiyeti anlaşmaları kapsamında, üçüncü ülke vatandaşlarının kısa süreli
kalışlarına uygulanması mümkün olan daha elverişli kuralları dikkate alamaz. Bu hükme göre
Üye Ülkeler aşağıdaki koşullarda üçüncü ülke vatandaşlarının vizesiz kalma süresini 90
günden fazla olacak şekilde “genişletme” olanağına sahiptir. Bir Schengen Devleti’nin
Schengen Anlaşması’nın yürürlüğe girmesinden (veya Schengen Anlaşma’sına daha sonraki
katılımından) önce “pozitif vize listesinde” yer alan (örneğin Kanada, Yeni Zelanda ya da
ABD gibi) üçüncü bir ülke ile iki taraflı bir vize muafiyeti anlaşması akdetmesi durumunda,
bu iki taraflı anlaşmanın hükümleri geçerli olmaya devam edebilir. CISA, mevcut böylesi iki
taraflı bir anlaşma doğrultusunda Schengen Devleti’ne toprakları içinde bulunan ilgili üçüncü
ülke vatandaşları için vizesiz kalma süresini 90 günden daha fazlaya uzatma olanağı
sağlamaktadır. Böylelikle, örneğin Kanada, Yeni Zelanda, ABD vb. ülke vatandaşları –
anlaşmanın Schengen Ülkesi tarafından yürürlükte tutulmasına bağlı olarak – Schengen
bölgesindeki genel 90 günlük kalma süresine ilavaten, iki ülke arasında yürürlükte olan
karşılıklı vize muafiyeti anlaşmasında yazılı süre boyunca (genellikle üç ay) bu Schengen
Ülkeleri’nde kalabilirler. CISA’ nın 20(2). Madde’si Schengen Ülkeleri’nin böyle bir uzatma
için sadece “eski” iki taraflı anlaşmalarını uygulamalarına imkan sağlamaktadır; fakat bu bir
yükümlülük değildir. Hesaplayıcıda bu olasılığı dikkate alacak bir algoritma
geliştirilememiştir.
3. Hesaplayıcının Kullanılması
Yeni kısa süre kalma tanımının (tüm 180 günlük dönemler için 90 gün) yürürlüğe giriş tarihi
18 Ekim 2013′ tür. Tanım 180 gün geçmişe bakmayı kapsamaktadır: hesaplayıcı bu tarihten
önce gerçekleşen kalışlar için kullanılamaz. Dolayısıyla, hesaplayıcı 22 Nisan 2013
tarihinden önceki giriş ve çıkış tarihlerini dikkate alamaz. Eğer bu tarihler kullanılırsa
aşağıdaki maddeyi belirten bir hata mesajı verilecektir: “Yeni” “kısa kalma süresi”
tanımının yürürlüğe giriş tarihi 18 Ekim 2013 olduğundan dolayı hesaplayıcı 22 Nisan
2013 öncesi giriş ya da kalışlar için kullanılamaz (= 18.10.2013 eksi altı ay). Hesaplayıcı
22 Nisan 2013 öncesi giriş veya kalışların hesaplanmasını desteklememektedir. Bu tür
3
giriş veya kalışlar için “eski” tanım geçerlidir (“ilk giriş tarihinden sonraki 6 ayda 3
ay).”
Hesaplayıcının iki işlevi vardır.
Hesaplayıcı “Kontrol” modunda geçmiş ve/veya devam etmekte olan kalış sürelerinin
uzunluğunu hesaplamakta ve kişinin kalışının geçmişte veya o anda 90 gün/180 gün
kuralıyla uyumlu olup olmadığına, 90 gün sınırının aşılıp aşılmadığına ya da ilgili 180 günlük
referans döneminin içinde kalıp kalmadığına yanıt vermek suretiyle, bir cevap vermektedir.
Kurala uyulduğu takdirde hesaplayıcı “Kayıt döneminde hiçbir fazladan kalma yok” beyanı
vermektedir. Ayrıca, 90 gün/180 gün kuralına hala uyulmaktayken, en son kalma gününün
hangi tarih olduğunu da belirtmektedir (“gg/aa/yy tarihine dek olası kalış”). Kurala
uyulmaması durumunda hesaplayıcı 180 günlük referans döneminde geçirilen günleri
vermektedir (“180 günlük dönemde gg/aa/yy ile gg/aa/yy arasında: x gün”). Ayrıca, fazladan
kalma süresinin olası olduğu dönemi de kaydetmektedir (“gg/aa/yy ile gg/aa/yy arası
dönemde olası fazla (x gün)”).
“Planlama” modunun amacı gelecekteki belirli bir günde izin verilebilecek en fazla
kalma süresinin ne kadar olduğu hakkında bilgi vermektir. Bu tarihin sol üst tarafta
bulunan kutucuğa giriş tarihi olarak girilmesi gerekmektedir – “Giriş/kontrol tarihi:”. Sonuç
itibarıyla ilgili 180 günlük dönemde yer alan eski giriş ve çıkışlara bağlı olarak hesaplayıcı, ya
“Kalışa en fazla: x güne kadar izin verilebilir” bildirimi yapmakta; ya da olası bir fazladan
kalma durumunda aynı bilgiyi “Kontrol” işlevinde belirtildiği şekilde vermektedir (yukarıya
bakınız).
4. Günlerin girilmesi
Hesaplayıcı aşağıda belirtilen tarih formatını kullanmaktadır: gg/aa/yy (ör. 1 Ocak 2014 için
01/01/14). “/” karakterini girmeye gerek yoktur (ör. 1 Ocak 2014 için “010114” eklenecektir).
Bu formatı kullanamamanız durumunda aşağıdaki şekilde bir hata mesajı belirecektir:
“gg/aa/yy tarihi geçerli bir tarih değil”.
“Giriş/kontrol tarihi:” Geçerli takvim günü hesaplayıcı tarafından otomatik olarak
oluşturulur ve bu bilgi manüel olarak değiştirilebilir. Bu kutucuk kontrol işleviyle ilgili olarak
“kontrol tarihi” şeklinde, planlama işlevi ile ilgili olarak ise “giriş tarihi” şeklinde
yorumlanmalıdır.
“Schengen bölgesine eski kalış(lar)ı girin:” İlk kolon giriş tarihleri, ikinci kolon ise çıkış
tarihleri içindir. Üçüncü kolon “Hesapla” tuşuna basılması suretiyle hesaplayıcı tarafından
doldurulan kalış süresinin karşılığı içindir. Dolayısıyla bu kolon kullanıcı tarafından boş
bırakılmalıdır. Giriş/çıkış tarihlerini eklemekte kullanılan tarih formatı benzer şekilde 6
basamaklı “gg/aa/yy” şeklindedir. Klavyenizin “tab” tuşunu kullanarak kutucuklar arasında
gezinmeniz mümkündür.
Üç adet kolon gördüğünüzde giriş ve çıkış tarihlerini muhakkak kronolojik sıra ile eklemeniz
gerekmemekte; fakat çıkış tarihini ona karşılık gelen giriş tarihiyle eşleştirmeniz
gerekmektedir. Aksi takdirde hesaplayıcı aşağıdaki yanıtı verecektir: “gg/aa/yy giriş tarihli
kalış, gg/aa/yy çıkış tarihinden sonradır. Kalış süresinin hesaplanması mümkün değil.”
“Pasaport” düğmesine basıldığı zaman sadece bir kolon kalmalıdır. Bu işlev giriş ve çıkış
tarihlerini rasgele bir sırada ekleme olanağı sağlamaktadır; eşleştirme hesaplayıcı tarafından
yapılacaktır. Fakat (6 basamaklı giriş tarihinden önce bir “+” içeren) girişlerle (6 basamaklı
giriş tarihinden önce bir “-” içeren) çıkışları ayırt etmek gereklidir; ör. +010114, 1 Ocak 2014
tarihine ait pasaportun giriş mührü anlamına gelirken -010214, 1 Şubat 2014 tarihine ait çıkış
4
mührü anlamına gelmektedir. “Pasaport” kutucuğunun sağladığı katma değer hesaplayıcının
otomatik olarak çıkış tarihlerine karşılık gelen giriş değerlerini sıralamasını sağlamasıdır. Bu
işlevsellik öncelikli olarak sınır polisi için tasarlanmıştır.
Hesaplayıcının “Pasaport” modunda kullanılıp kullanılmamasından bağımsız olarak eksik
giriş veya çıkış tarihi olması durumunda, hesaplayıcı hesaplamayı yapamayacaktır. Bu
durumda hesaplayıcı sadece aşağıdakini belirtecektir: “Kalma süresinin hesaplanması
mümkün değil”. Dolayısıyla, siz (yolcu) hala Schengen bölgesi topraklarında kalıyorken, 90
gün/180 gün kuralını bilinen bir tarihe (kontrol tarihine) uyarlamayı kontrol etmek için, lütfen
tarihi (en son) çıkışın tarihi olarak da ekleyin.
Lütfen pasaportta bulunan giriş ve çıkış mühürlerini kontrol edin ve son 180 gün içinde
Schengen Ülkeleri yetkililerinden birisi tarafından basılan giriş ve çıkış mühürlerine bağlı
olarak yukarıda açıklanan şekilde hesaplayıcıya giriş ve çıkış tarihlerini ekleyin. Lütfen bir
oturma izni veya uzun süreli kalış vizesi (D-tipi vize) altında izin verilen kalış sürelerinin,
hesaplamada dikkate alınmayacağını aklınızda bulundurun. Bu doğrultuda, belirli bir
Schengen Ülke’sinde oturmakla ilişkili giriş ve çıkış tarihleri (eğer mevcutsa) girilmeyecektir.
Girişlerin silinmesi: “Sıfırla” tuşu bütün girişleri silmektedir. Özel kutucuklarda bulunan
girdiler klavyenizde bulunan “sil” tuşu kullanılarak silinebilir
